Osoby starsze w pomocy społecznej

Dzień 1 października został ustanowiony, przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, Międzynarodowym Dniem Osób Starszych. Z tej okazji – oprócz życzeń dla seniorów – warto przypomnieć o przysługujących im prawach oraz uprawnieniach wynikających z ustawy o pomocy społecznej.

Osoby, które ze względu na wiek, choroby lub niepełnosprawność wymagają opieki, mogą otrzymać odpowiednie wsparcie. Jest ono kierowane głównie do osób samotnych, ale mogą się o nie ubiegać również ci, którymi – z różnych przyczyn – najbliższa rodzina nie jest w stanie się zaopiekować.

Rodzaje pomocy dostępnej dla seniorów:

1. Usługi opiekuńcze – obejmują zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych (sprzątanie, pranie, zakupy, sporządzanie posiłków), opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz zapewnianie kontaktów z otoczeniem.
2. Specjalistyczne usługi opiekuńcze – są dostosowane  do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności. Świadczą je osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
   Aby skorzystać z usług opiekuńczych wystarczy zgłosić taką potrzebę w Ośrodku. Pracownik socjalny przeprowadzi wywiad środowiskowy, podczas którego oceni, jakiego rodzaju pomoc jest potrzebna. Następnie w porozumieniu z lekarzem pierwszego kontaktu określi rodzaj i zakres usług.  Odpłatność za usługi opiekuńcze jest uzależniona od sytuacji rodzinnej oraz dochodowej Wnioskodawcy. Reguluje ją uchwała nr XVIII/139/08 Rady Gminy Zabierzów z dnia 29.02.2008 r. w sprawie przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze. W 2016 roku w naszej gminie z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych  korzystało 16 osób, a gmina wydała na ten cel ponad 85 000 zł.
3. Ośrodki wsparcia pomagają rodzinie w opiece nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi, zapobiegając jednocześnie przed umieszczaniem ich w placówkach wsparcia całodobowego i  przeciwdziałają wykluczeniu ich z życia społecznego.  W naszej gminie planowane jest otwarcie ośrodka wsparcia w roku 2018.
   Środowiskowy dom samopomocy jest ośrodkiem wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Świadczy on usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych. Polegają one na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym. Gmina Zabierzów zleca prowadzenie środowiskowego domu samopomocy Fundacji im. Brata Alberta w Radwanowicach. Obecnie z usług świadczonych przez dom korzysta 12 mieszkańców naszej gminy.
4. Domy pomocy społecznej są przeznaczone dla osób wymagających  całodobowej opieki ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność. Są to placówki całodobowego,  najczęściej stałego pobytu, zapewniające usługi bytowe, opiekuńcze i wspomagające. Na terenie naszej gminy działają 4 domy pomocy społecznej: w Karniowicach (dla osób przewlekle somatycznie chorych),  w Więckowicach (dla osób przewlekle psychicznie chorych oraz dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie) oraz w Radwanowicach (dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie).
   Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Jako pierwsza opłatę ponosi osoba kierowana do domu pomocy (do 70% dochodu własnego), w drugiej kolejności jej rodzina, a w trzeciej gmina. Łączne wydatki gminy Zabierzów na pokrycie kosztów pobytu w domach pomocy społecznej w roku 2016 wyniosły prawie 540 000 zł.
5. Praca socjalna rozumiana jako działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi. Jest ona realizowana przez pracowników socjalnych. Z usługi może skorzystać każdy, bez względu na posiadany dochód.  Bardzo podobnym rodzajem wsparcia jest  poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne i psychologiczne. W naszej gminie w 2016 roku z pracy socjalnej skorzystało 311 rodzin, a z poradnictwa 78.
6. Projekty socjalne adresowane do seniorów
   Projekt socjalny to zespół działań mających na celu poprawę sytuacji życiowej osób i rodzin. Oto przykłady kilku projektów socjalnych, w których seniorzy mieli okazję brać czynny udział:
   – „Aktywny Zabierzów” – projekt miał na celu społeczną aktywizację osób korzystających z pomocy poprzez rozwijanie poziomu wiedzy, zainteresowań i umiejętności związanych z wieloma dziedzinami życia osobistego i społecznego. Działania były realizowane we współpracy z Uniwersytetem Trzeciego Wieku Politechniki Krakowskiej.
   – „Koperta życia”  – projekt wsparcia seniorów z terenu gminy Zabierzów. Dzięki podjętym działaniom wiele osób wdrożyło system, który umożliwia szybkie dotarcie do kluczowych informacji o stanie zdrowia, w przypadku udzielania pomocy osobom przewlekle chorym, niepełnosprawnym, starszym, samotnym, przez wszelkie służby pomocowe.
   – Spotkania edukacyjne dla seniorów – cykl prelekcji mający na celu podniesienie świadomości prawnej seniorów oraz poszerzenie ich wiedzy na temat ich praw, a także wskazanie możliwości rozwiązania na drodze prawnej i mediacyjnej najczęstszych problemów osób starszych.
7. Zasiłek pielęgnacyjny
   Przyznaje się go osobie, która ukończyła 75 lat lub osobie legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli nie jest uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego z ZUS. Zasiłek pielęgnacyjny ma na celu częściowe pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Wysokość zasiłku wynosi 153 zł i przysługuje on bez względu na posiadany dochód.