Dzień 1 października został ustanowiony, przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, Międzynarodowym Dniem Osób Starszych. Z tej okazji – oprócz życzeń dla seniorów – warto przypomnieć o przysługujących im prawach oraz uprawnieniach wynikających z ustawy o pomocy społecznej.
Osoby, które ze względu na wiek, choroby lub niepełnosprawność wymagają opieki, mogą otrzymać odpowiednie wsparcie. Jest ono kierowane głównie do osób samotnych, ale mogą się o nie ubiegać również ci, którymi – z różnych przyczyn – najbliższa rodzina nie jest w stanie się zaopiekować.
Rodzaje pomocy dostępnej dla seniorów:
- Usługi opiekuńcze – obejmują zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych (sprzątanie, pranie, zakupy, sporządzanie posiłków), opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz zapewnianie kontaktów z otoczeniem.
- Specjalistyczne usługi opiekuńcze – są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności. Świadczą je osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Aby skorzystać z usług opiekuńczych wystarczy zgłosić taką potrzebę w Ośrodku. Pracownik socjalny przeprowadzi wywiad środowiskowy, podczas którego oceni, jakiego rodzaju pomoc jest potrzebna. Następnie w porozumieniu z lekarzem pierwszego kontaktu określi rodzaj i zakres usług. Odpłatność za usługi opiekuńcze jest uzależniona od sytuacji rodzinnej oraz dochodowej Wnioskodawcy. Reguluje ją uchwała nr XVIII/139/08 Rady Gminy Zabierzów z dnia 29.02.2008 r. w sprawie przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze. W 2016 roku w naszej gminie z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych korzystało 16 osób, a gmina wydała na ten cel ponad 85 000 zł. - Ośrodki wsparcia pomagają rodzinie w opiece nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi, zapobiegając jednocześnie przed umieszczaniem ich w placówkach wsparcia całodobowego i przeciwdziałają wykluczeniu ich z życia społecznego. W naszej gminie planowane jest otwarcie ośrodka wsparcia w roku 2018.
Środowiskowy dom samopomocy jest ośrodkiem wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Świadczy on usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych. Polegają one na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym. Gmina Zabierzów zleca prowadzenie środowiskowego domu samopomocy Fundacji im. Brata Alberta w Radwanowicach. Obecnie z usług świadczonych przez dom korzysta 12 mieszkańców naszej gminy. - Domy pomocy społecznej są przeznaczone dla osób wymagających całodobowej opieki ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność. Są to placówki całodobowego, najczęściej stałego pobytu, zapewniające usługi bytowe, opiekuńcze i wspomagające. Na terenie naszej gminy działają 4 domy pomocy społecznej: w Karniowicach (dla osób przewlekle somatycznie chorych), w Więckowicach (dla osób przewlekle psychicznie chorych oraz dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie) oraz w Radwanowicach (dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie).
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Jako pierwsza opłatę ponosi osoba kierowana do domu pomocy (do 70% dochodu własnego), w drugiej kolejności jej rodzina, a w trzeciej gmina. Łączne wydatki gminy Zabierzów na pokrycie kosztów pobytu w domach pomocy społecznej w roku 2016 wyniosły prawie 540 000 zł. - Praca socjalna rozumiana jako działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi. Jest ona realizowana przez pracowników socjalnych. Z usługi może skorzystać każdy, bez względu na posiadany dochód. Bardzo podobnym rodzajem wsparcia jest poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne i psychologiczne. W naszej gminie w 2016 roku z pracy socjalnej skorzystało 311 rodzin, a z poradnictwa 78.
- Projekty socjalne adresowane do seniorów
Projekt socjalny to zespół działań mających na celu poprawę sytuacji życiowej osób i rodzin. Oto przykłady kilku projektów socjalnych, w których seniorzy mieli okazję brać czynny udział:
– „Aktywny Zabierzów” – projekt miał na celu społeczną aktywizację osób korzystających z pomocy poprzez rozwijanie poziomu wiedzy, zainteresowań i umiejętności związanych z wieloma dziedzinami życia osobistego i społecznego. Działania były realizowane we współpracy z Uniwersytetem Trzeciego Wieku Politechniki Krakowskiej.
– „Koperta życia” – projekt wsparcia seniorów z terenu gminy Zabierzów. Dzięki podjętym działaniom wiele osób wdrożyło system, który umożliwia szybkie dotarcie do kluczowych informacji o stanie zdrowia, w przypadku udzielania pomocy osobom przewlekle chorym, niepełnosprawnym, starszym, samotnym, przez wszelkie służby pomocowe.
– Spotkania edukacyjne dla seniorów – cykl prelekcji mający na celu podniesienie świadomości prawnej seniorów oraz poszerzenie ich wiedzy na temat ich praw, a także wskazanie możliwości rozwiązania na drodze prawnej i mediacyjnej najczęstszych problemów osób starszych. - Zasiłek pielęgnacyjny
Przyznaje się go osobie, która ukończyła 75 lat lub osobie legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli nie jest uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego z ZUS. Zasiłek pielęgnacyjny ma na celu częściowe pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Wysokość zasiłku wynosi 153 zł i przysługuje on bez względu na posiadany dochód.
